W postępowaniu restukturyzacyjnym mamy do czynienia z wieloma organami tego postępowania. Obok nadzorcy i zarządcy występują również bardzo istotne w tym postepowaniu sędzia – komisarz i sąd restrukturyzacyjny.
Nasze rozważania o organach postępowania restrukturyzacyjnego rozpoczniemy od tego organu, od którego wszystko się zaczyna czyli od sądu restrukturyzacyjnego.
Sąd restrukturyzacyjny
Jest on autonomicznym organem postępowania restrukturyzacyjnego, wyposażonym w odrębne kompetencje.
Sądem restrukturyzacyjnym jest sąd rejonowy – sad gospodarczy. W większych sądach zostały utworzone odrębne wydziały gospodarcze – do spraw upadłościowych i restrukturyzacyjnych. W mniejszych sadach są to po prostu wydziały gospodarcze. Polsce jest około 30 sądów restrukturyzacyjnych.
Skład sądu restrukturyzacyjnego
Co do zasady sąd restrukturyzacyjny orzeka w składzie jednego sędziego zawodowego. Skład „rozszerzony”, bo trzyosobowy został przewidziany do rozpoznawania:
- zażaleń na postanowienie sędziego-komisarza
- zażaleń przedmiocie wynagrodzenia nadzorcy sądowego i zarządcy w postępowaniu układowym i sanacyjnym.
Sąd orzeka na posiedzeniu niejawnym, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.
Ważną kwestią jest to:
- po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego w skład sądu nie może wchodzić sędzia-komisarz ani jego zastępca,
- w przypadku uchylenia postanowienia sędziego komisarza i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania oraz w przypadku uchylenia postanowienia wydanego wyniku ponownego rozpoznania sprawy – sędzia – komisarz jest wyłączony od ponownego rozpoznania sprawy. Sprawa rozpoznawana jest przez zastępcę sędziego – komisarza albo wyznaczonego sędziego.
Właściwość sądu restrukturyzacyjnego
Od dnia 1 grudnia 2021 roku tj. od dnia wejścia w życie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych dla skutecznego zainicjowania postępowania restrukturyzacyjnego konieczne jest skierowanie za pośrednictwem Krajowego Rejestru Zadłużonych wniosku restrukturyzacyjnego ze wskazaniem w treści właściwego rzeczowo i miejscowo sądu restrukturyzacyjnego.
Zasadą jest, że sądem właściwym miejscowo do rozpoznania sprawy jest sąd rejonowy właściwy dla głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika, rozumianego jako miejsce, w którym dłużnik regularnie zarządza swoją działalnością o charakterze ekonomicznym i które jako takie jest rozpoznawalne dla osób trzecich.
W przypadku osoby prawnej oraz jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, domniemywa się, że głównym ośrodkiem jej podstawowej działalności jest miejsce siedziby.
W przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą lub zawodową domniemywa się, że głównym ośrodkiem jej podstawowej działalności jest główne miejsce wykonywania działalności gospodarczej lub zawodowej, zaś głównym ośrodkiem podstawowej działalności osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub zawodowej domniemywa się, że jest miejsce zwykłego pobytu tej osoby.
Jeżeli natomiast dłużnik nie ma w Rzeczypospolitej Polskiej głównego ośrodka podstawowej działalności, właściwy jest sąd miejsca zwykłego pobytu albo siedziby dłużnika, a jeżeli dłużnik nie ma w Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zwykłego pobytu albo siedziby, właściwy jest sąd, w którego obszarze znajduje się majątek dłużnika.
Zmiana sądu restrukturyzacyjnego
Ponieważ założeniem postępowania restrukturyzacyjnego jest sprawne i efektywne jego prowadzenie, ustawodawca dopuścił przekazanie sprawy restrukturyzacyjnej wniesionej do niewłaściwego sądu do sądu właściwego ale tylko do chwili otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Czynności dokonane w sądzie niewłaściwym pozostają w mocy. Po otwarciu postępowania zmiana sądu restrukturyzacyjnego jest niedopuszczalna.
W przypadku, gdy postępowanie zostało otwarte w kilku sądach, dalsze postępowanie prowadzi sąd, który pierwszy wydał postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego.
Kompetencje Sądu restrukturyzacyjnego
Ustawa prawo restrukturyzacyjne zawiera zamknięty katalog czynności, które są zastrzeżone dla sądu restrukturyzacyjnego. Czynności nie zastrzeżone wyraźnie do kompetencji sądu restrukturyzacyjnego wykonuje sędzia-komisarz.
Do najważniejszych spośród zadań sądu restrukturyzacyjnego należy wskazać:
- orzekanie o zmianie lub odwołaniu nadzorcy sądowego lub zarządcy,
- ustanawianie kuratora dla dłużnika gdy po złożeniu wniosku restrukturyzacyjnego utraci on zdolności procesową i nie działa za niego przedstawiciel ustawowy lub gdy w składzie organów dłużnika będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, zachodzą braki uniemożliwiające ich działanie, o ile braki te zostały ujawnione przed otwarciu postępowania,
- powoływanie nadzorcy sądowego w postanowieniu o otwarciu przyspieszonego postępowania układowego lub postępowania układowego,
- powoływanie zarządcy w postanowieniu o otwarciu postępowania sanacyjnego,
- ustalanie wynagrodzenia nadzorcy sądowego,
- ustalanie wynagrodzenia wstępnego i ostatecznego zarządy,
- zatwierdzenie układu przyjętego przez zgromadzenie wierzycieli lub odmowa zatwierdzenia takiego układu,
- orzekanie w sprawach zażaleń na postanowienia sędziego-komisarza,
- orzekanie w przedmiocie wykonania układu albo uchylenia układu.
Autor:
Przemysław Wierzbicki | doradca restrukturyzacyjny
