Ostatni wpis poświeciliśmy wierzytelnościom objętym układom z mocy ustawy, zajdziesz go tutaj.
Już wówczas wskazywaliśmy, że nawet jeżeli dana wierzytelności jest objęta układem, to są dla niej wyjątki, o których należy pamiętać. Dziś opiszemy wierzytelności, które zostały wyłączone przez ustawodawcę z układu. Czy również od tej zasady będą wyjątki?
Wierzytelności poza układowe
Zanim zaczniemy wyjaśniać, które z wierzytelności nie zostaną objęte układem, należy pamiętać o tym, że ustawodawca zdecydował, że w tej kategorii znajdują się wierzytelności, które bezwarunkowo nie wchodzą do układu i takie, które pod pewnymi warunkami mogą być nim objęte.
Do pierwszej kategorii należną:
- wierzytelności alimentacyjnych oraz rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci oraz z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę,
- roszczeń o wydanie mienia i zaniechanie naruszania praw,
- wierzytelności, za które dłużnik odpowiada w związku z nabyciem spadku po dniu otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, po wejściu spadku do masy układowej lub sanacyjnej. Ale uwaga, gdy dłużnik nabył spadek przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego to wierzytelności wierzycieli spadku będą objęte układem.
Układem nie mogą być również objęcie wierzytelności, które były już objętej innym układem, chyba że układ ten został uchylony.
Wierzytelności poza układowe – warunkowe
Kolejna grupa wierzytelności, które zostały wskazane przez ustawodawcę jako nie objęte układem to wierzytelności warunkowe. Warunkowe w tym znaczeniu, że na ich objęcie może wyrazić zgodę wierzyciel. Wierzyciel, podejmując decyzje o objęciu jego wierzytelności układem, musi wyrazić tą zgodę na piśmie w sposób bezwarunkowy i nieodwołalny. Zgoda tak powinna być wyrażona najpóźniej przed przystąpieniem do głosowania na zgromadzeniu wierzycieli. Do tej grupy należą:
- wierzytelności ze stosunku pracy. Podobnie jest z wierzytelnościami Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych o zwrot świadczeń wypłaconych pracownikom, do których stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące wierzytelności ze stosunku pracy. Ale uwaga, wierzytelności FGŚP powstałe po otwarciu postępowania nie mogą być objęte układem,
- wierzytelności zabezpieczone na mieniu dłużnika hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym, hipoteką morską w części znajdującej pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia. A co oznacza „w części znajdującej pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia”? Sformułowanie to wskazuje na obowiązek nadzorcy sądowego lub zarządcy na dokonanie oszacowania wartości przedmiotu zabezpieczenia. W doktrynie na tym etapie są rozbieżności, czy chodzi o wartość rynkową czy wartość jaką można otrzymać w warunkach sprzedaży przymusowej. My stoimy na stanowisku, że chodzi o wartość, jaką wierzyciel może otrzymać w warunkach sprzedaży przymusowej, ponieważ taka jest rola zabezpieczeń.
Wierzytelności poza układowe – brak zgody wierzyciela
Od zasady, że dla objęcia danej wierzytelności niezbędna jest zgoda wierzyciela, jest jeszcze jeden wyjątek. Dotyczy on wierzytelności zabezpieczonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską. W tej sytuacji, propozycje układowe dla ww. wierzyciela muszą:
- albo przewidywać pełne zaspokojenie, w terminie określonym w układzie. Pełne zaspokojenie oznacza, że musi być zaspokojona wierzytelność wraz z należnościami ubocznymi, które były przewidziane w umowie będącej podstawą ustanowienia zabezpieczenia, nawet jeżeli umowa ta została skutecznie rozwiązana albo wygasła,
- albo przewidywać zaspokojenie wierzyciela w stopniu nie niższym od tego, jakiego może się spodziewać w przypadku dochodzenia wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi z przedmiotu zabezpieczenia.
Do wierzytelności zabezpieczonej przeniesieniem własności, stosujemy te same zasady co do wierzycieli, których wierzytelności są zaspokojeni rzeczowo. Konieczna jest więc albo zgoda wierzyciela na objęcie ich wierzytelności układem albo przedstawienie propozycji układowych uwzględniających pełne zaspokojenie lub zaspokojenie w stopniu nie niższym od tego, jakiego mogą się spodziewać z przedmiotu zabezpieczenia.
Pewne zmiany w zakresie objęcia wierzyciela zabezpieczone rzeczowo przewiduje dyrektywa o tzw. restrukturyzacji zapobiegawczej, która zakłada objęcie układem z mocy prawa wierzytelności zabezpieczone rzeczowo. Niestety, jesteśmy jeszcze na początkowym etapie implementacji tej dyrektywy. W dniu 04 lipca 2022 r. ukazał się rządowy projekt ustawy implementującej rozwiązania zawarte w ww. dyrektywie.
Autor:
Przemysław Wierzbicki | doradca restrukturyzacyjny
