Kolejny organ w postępowaniu restrukturyzacyjnym. O innych organach pisaliśmy tutaj.
Poniżej przekazujemy informacje, o których powinien wiedzieć każdy dłużnik przed rozpoczęciem współpracy z nadzorca sądowym.
Kiedy nadzorca sądowy?
Na wstępie wskazać należy, że z ustanowieniem nadzorcy sądowego w postępowaniu restrukturyzacyjnym mamy do czynienia w dwóch przypadkach. Pierwszy z nich to sytuacja, w której sąd wyda postanowienie o otwarciu przyspieszonego postępowania układowego, zaś drugi to sytuacja, w której sąd wyda postanowienie o otwarciu postępowania układowego.
Informacja o wydaniu postanowienia o powołaniu nadzorcy sądowego albo organu, do którego przepisy o nadzorcy sądowym stosuje się odpowiednio, a także informacja o wydaniu prawomocnego postanowienia o zmianie, odwołaniu, zawieszeniu albo stwierdzeniu wygaśnięcia funkcji nadzorcy sądowego albo organu, do którego przepisy o nadzorcy sądowym stosuje się odpowiednio, zostanie opublikowana w Krajowym Rejestrze Zadłużonych.
Ograniczenia w prowadzeniu przedsiębiorstwa po ustanowieniu nadzorcy sądowego
Ustanowienie nadzorcy sądowego wiąże się dla dłużnika z pewnymi ograniczeniami w swobodzie prowadzenia przedsiębiorstwa. Co do zasady, dłużnik może w pełni autonomicznie dokonywać jedynie czynności zwykłego zarządu. Jednakże w przypadku podejmowania czynności przekraczających ten zakres wymagana jest zgoda nadzorcy sądowego. Zastrzeżenie to jest bardzo istotne, ponieważ czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu dokonana bez wymaganej zgody nadzorcy sądowego jest nieważna.
Kompetencje i obowiązki nadzorcy sądowego
Przepisy ustawy Prawo restrukturyzacyjne nie wskazują konkretnego, szczegółowo wskazanego katalogu uprawnień, które przysługują nadzorcy sądowemu. Wiąże się to ze specyfiką funkcji nadzorcy sądowego, który ma co do zasady nadzorować czynności dłużnika, które odnoszą się do zarządu przedsiębiorstwem. Zarządzanie przedsiębiorstwem jest kwestią tak złożoną, że niemożliwym jest z góry określenie czynności niezbędnych do jego prawidłowego działania.
Aby prawidłowo wykonywać swoje obowiązki na nadzorcy sądowym spoczywa obowiązek weryfikowania wszelkich informacji udzielanych mu przez dłużnika.
Ustawa Prawo Restrukturyzacyjne wymienia jedynie przykładowy katalog uprawnień nadzorcy sądowego, zgodnie z nim do czynności nadzorcy sądowego należy:
- zawiadomienie wierzycieli o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego;
- sporządzenie planu restrukturyzacyjnego i spisu wierzytelności;
- ocena propozycji układowych, w tym, w razie potrzeby, doradztwo w zakresie ich zmiany w celu zapewnienia zgodności z prawem i możliwości ich wykonania, podejmowanie działań w celu złożenia przez wierzycieli możliwie największej liczby ważnych głosów, udział w zgromadzeniu wierzycieli oraz złożenie opinii o możliwości wykonania układu;
- w przyśpieszonym postępowaniu układowym – sporządzenie spisu wierzytelności spornych.
Na nadzorcy sądowym spoczywa obowiązek poinformowania dłużnika o dostępnych dla niego źródłach finansowania, w tym pomocy publicznej. Co więcej, nadzorca będzie współpracował z dłużnikiem, służąc swoją wiedzą i doświadczeniem, w celu uzyskania tego finansowania.
Na nadzorcy sądowym spoczywa również obowiązek składania sędziemu-komisarzowi sprawozdania ze swoich czynności oraz sprawozdania rachunkowego za każdy miesiąc kalendarzowy pełnienia funkcji. Obowiązek sprawozdawczy zapewnia, że sąd będzie na bieżąco informowany o stanie postępowania.
Odpowiedzialność nadzorcy sądowego
Warto nadmienić, że istnieją instrumenty ochrony dłużnika, jeśli nadzorca sądowy nie wywiązuje się ze swoich obowiązków należycie.
Rzetelność w pracy nadzorcy sądowego jest kluczowa, ponieważ na skutek nienależytego wykonywania swoich obowiązków ponosi on odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną swoimi uchybieniami.
Dodatkowo nadzorca sądowy, który nie wykonuje albo nienależycie wykonuje swoje obowiązki może zostać upomniany przez sędziego-komisarza. Jeśli ten środek dyscyplinujący nie zmieni postawy nadzorcy, w dalszej kolejności może on zostać ukarany grzywną, a nawet odwołany.
Wynagrodzenie nadzorcy sądowego
Nadzorcy sądowemu za sprawowanie swojej funkcji przysługuje wynagrodzenie. Ile ono wyniesie? Jest to pytanie, na które odpowiedź będzie odmienna dla każdego postępowania. Jego wysokość jest uzależniona od wielu czynników, przez co jest ono ustalane indywidulanie dla każdej sprawy.
Po pierwsze wynagrodzenie uzależnione jest od liczby wierzycieli będących uczestnikami postępowania, po drugie od sumy wierzytelności przysługujących wierzycielom będącym uczestnikami postępowania, po trzecie od nakładu pracy nadzorcy sądowego w danym postępowaniu oraz po czwarte od czasu trwania postępowania.
Wynagrodzenie nadzorcy sądowego powiązane jest z kwotą przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, które ogłaszane jest przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Oznacza to, że minimalna i maksymalna wysokość wynagrodzenia nadzorcy sądowego co roku będzie inna. W roku 2022 r. minimalne wynagrodzenie syndyka może wynieść 11.765,98 zł, zaś maksymalne 258.851,56 zł.
Jak długo nadzorca sądowy pełni swoją funkcję?
Jak zostało wskazane na wstępie, nadzorca sądowy jest wyznaczany już na samym początku postępowania restrukturyzacyjnego – z chwilą wydania przez sąd postanowienia o otwarciu przyspieszonego postępowania układowego lub postępowania układowego.
Sprawuje on swoją funkcję przez cały okres trwania postępowania, aż do dnia jego zakończenia albo uprawomocnienia się postanowienia o jego umorzeniu.
Autor:
Przemysław Wierzbicki | doradca restrukturyzacyjny
